Badania przesiewowe raka jelita grubego to kluczowy element profilaktyki i wczesnego wykrywania tej choroby. W Polsce rocznie diagnozuje się około 17 tys. nowych przypadków nowotworu jelita grubego, co stanowi jedną trzecią wszystkich nowotworów złośliwych. Coraz częściej jednak udaje się wykryć raka jelita grubego na etapie przesiewowym, co znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie i wyleczenie choroby.
Badania przesiewowe raka jelita grubego polegają na wykonywaniu testów, które mają na celu wykrycie obecności krwi w kale lub zmiany w DNA komórek jelita grubego. Wśród najczęściej stosowanych metod są: test na krew utajoną w kale (FOBT), test na obecność krwi utajonej w kale (FIT), kolonoskopia oraz sigmoidoskopia.
Test na krew utajoną w kale (FOBT) jest wykonywany w domu, przy użyciu specjalnego zestawu, który dostępny jest w aptekach. Pacjent pobiera próbkę własnego kału, a następnie przekazuje ją do laboratorium. Wyniki są dostępne po kilku dniach. Test ten pozwala wykryć obecność krwi utajonej w kale, która może świadczyć o obecności polipów lub nowotworów jelita grubego.
Test na obecność krwi utajonej w kale (FIT) jest podobny do testu FOBT, ale jest bardziej czuły i precyzyjny. Wyniki testu FIT są dostępne szybciej niż w przypadku FOBT, a także nie wymaga on specjalnej diety przed badaniem.
Kolonoskopia to badanie, które pozwala na dokładne obejrzenie wnętrza jelita grubego. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod wykrywania raka jelita grubego, ponieważ pozwala na jednoczesne usunięcie polipów i pobranie próbek do badań histopatologicznych. Kolonoskopia jest wykonywana w warunkach szpitalnych i wymaga przygotowania pacjenta, w tym specjalnej diety i oczyszczenia jelita grubego. Wyniki są dostępne natychmiast po badaniu.
Sigmoidoskopia to badanie, które pozwala na obejrzenie końcowego odcinka jelita grubego. Jest mniej inwazyjne niż kolonoskopia, ale pozwala na wykrycie zmian w dolnym odcinku jelita grubego. Sigmoidoskopia jest wykonywana w warunkach ambulatoryjnych, a wyniki są dostępne natychmiast po badaniu.
Badania przesiewowe raka jelita grubego są bardzo ważne, ponieważ umożliwiają wykrycie choroby na etapie, gdy jest ona w pełni uleczalna. Wczesna diagnoza raka jelita grubego pozwala na zastosowanie skutecznego leczenia, a także minimalizuje ryzyko powikłań.
Warto pamiętać, że badania przesiewowe raka jelita grubego są dostępne dla wszystkich osób powyżej 50 roku życia, a także dla osób zwiększonego ryzyka zachorowania, np. z rodzin obciążonych rakiem jelita grubego. Jeśli masz pytania dotyczące badania przesiewowych raka jelita grubego, skonsultuj się ze swoim lekarzem.
Najczęściej zadawane pytania
W jaki sposób można zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego?
Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego można zmniejszyć poprzez prowadzenie zdrowego stylu życia, w tym regularne uprawianie sportu, unikanie nadmiernego spożywania alkoholu i palenia papierosów, a także zdrową dietę bogatą w owoce, warzywa i produkty pełnoziarniste.
Jak często należy wykonywać badania przesiewowe raka jelita grubego?
Osoby powyżej 50 roku życia powinny przeprowadzać badania przesiewowe raka jelita grubego regularnie co 2-3 lata, a osoby zwiększonego ryzyka zachorowania powinny konsultować się z lekarzem w celu ustalenia optymalnej częstotliwości badań.
Czy badania przesiewowe raka jelita grubego są bolesne?
Badania przesiewowe raka jelita grubego mogą być nieco niekomfortowe, ale nie są bolesne. Kolonoskopia może powodować lekkie dolegliwości, ale zazwyczaj jest wykonywana pod znieczuleniem, co zmniejsza ewentualne doznania bólowe.
Czy istnieją inne metody wykrywania raka jelita grubego?
Oprócz wymienionych metod istnieją także inne testy, takie jak sigmoidoskopia wirtualna, tomografia komputerowa jelita grubego, a także testy genetyczne, które mogą być wykorzystane w wykrywaniu raka jelita grubego.